Tôm bị đỏ thân - đốm trắng là gì?
Ảnh nhuộm tế bào WSSV hình elip (A) và hình que (B)
WSSV (White spot syndrome virus) là virus đốm trắng có kích thước rất nhỏ. Mỗi tế bào virus đốm trắng đều có màng bao bọc, chúng có dạng hình trứng, hình elip hoặc hình que. WSSV có kích thước khoảng từ 80 - 120 nm x 250 - 380 nm, đôi khi có phần phụ giống như roi nằm ở phần đầu (Lo et al., 2011; Wang et al., 2019; OIE, 2021). Tùy vào ngôn ngữ của từng khu vực mà virus đốm trắng có những tên gọi khác nhau: tôm bị đỏ thân, tôm bị hồng thân, tôm bị đốm trắng,...
Nguyên nhân tôm bị đỏ thân, đốm trắng
Chu kỳ lây nhiễm đỏ thân, đốm trắng do virus WSSV gây ra
- Tôm bị lây nhiễm đỏ thân, đốm trắng từ bố mẹ sang ấu trùng tôm con.
- Tôm bị lây nhiễm đỏ thân, đốm trắng qua việc tôm ăn nhau hoặc ăn vỏ của nhau,..
- Cua, chim, cò, chuột,.. xâm nhập vào ao nuôi cũng là nguyên nhân làm tôm bị đỏ thân, đốm trắng.
- Tôm bị lây nhiễm đỏ thân, đốm trắng từ nguồn thức ăn tươi sống, động vật 2 mảnh vỏ, ốc,..
Đặc biệt, virus đốm trắng có khả năng lây nhiễm mạnh mẽ theo mùa vụ và bùng thành dịch với mức độ lây nhiễm và tính nghiêm trọng rất cao.
Dấu hiệu nhận biết tôm bị đỏ thân
Ảnh tôm sú bị đốm trắng (bên trái) và tôm thẻ nhiễm đỏ thân (bên phải)
- Ao nuôi thường xuất hiện chim cò hoặc nhạn xuống bắt tôm (ao không che lưới).
- Trong ao nuôi, tôm có hiện tượng giảm ăn, lờ đờ gần mặt nước và tấp mé.
- Tôm lờ đờ, tấp mé thường có màu hồng nhạt và ta rất dễ dàng bắt được chúng
- Tỷ lệ tôm hao hụt nhiều và tăng dần trong ngày.
- Trên vỏ đầu hoặc thân tôm xuất hiện các đốm trắng nhỏ (0,5-2mm) dày đặc.
- Tôm bị nhiễm virus đốm trắng, gan tụy có màu sắc nhạt và rất ít dưỡng chất.
Hậu quả khi tôm bị nhiễm virus đốm trắng
Người dân điêu đứng khi tôm bị đỏ thân đốm trắng
- Tôm chết nhanh, số lượng nhiều (vài giờ - 2 ngày, bắt buộc phải thu hoạch).
- Khả năng lây lan từ ao này sang ao khác rất cao và nhanh chóng.
- Bệnh có thể bùng phát ở bất kỳ giai đoạn nào của tôm nuôi.
- Virus đốm trắng rất khó kiểm soát, khi phát hiện thì rất dễ lây lan sang các ao lân cận.
Với mức độ lây nhiễm và số lượng tôm chết nhanh, WSSV là mối lo “kinh hoàng” với người nuôi tôm, gây thiệt hại cực kỳ nghiêm trọng. Chính vì thế, chúng ta cần phải có một phương án, một phác đồ về cách phòng đỏ thân, đốm trắng hữu hiệu.
Đốm trắng do khuẩn (bên trái) và đốm trắng do virus (bên phải)
Cách phòng đỏ thân, đốm trắng trên tôm an toàn nhất
- Cách phòng đỏ thân, đốm trắng qua khâu cải tạo ao nuôi:
Bước 1. Rửa sạch ao nuôi (lần 1), sau đó bón ALKALITE để tăng nhanh pH = 12
Bước 2. Ngâm hố siphon và rửa lại ao (lần 2) bằng Formol (tỷ lệ 1/50).
- Lựa chọn giống phải được kiểm tra PCR sạch bệnh WSSV và mật độ nuôi phù hợp là một trong những cách phòng đỏ thân, đốm trắng cần phải ưu tiên trên hết.
- Xử lý nguồn nước cấp bằng Chlorine có nồng độ 25-30ppm.
- Quản lý độ trong của nước (lợn cợn), mật độ khuẩn và độ sạch của đáy ao bằng chế phẩm sinh học PRO4000X, có hàm lượng lợi khuẩn cao (nhập khẩu trực tiếp Hoa Kỳ).
- Dụng cụ sử dụng từng ao phải riêng biệt nhằm giảm khả năng lây nhiễm đỏ thân, đốm trắng từ ao này sang ao khác. Đồng thời, ngăn chặn nguồn lây lan từ bên ngoài vào ao nuôi (chim, cò, ba khía,..) là tiêu chí về cách phòng đỏ thân, đốm trắng hàng đầu.
- Tăng cường đề kháng cho tôm hàng ngày bằng thảo dược gan PROLIV (thảo dược 100%).
- Cho ăn 2 loại kháng thể đặc hiệu mỗi ngày (vacxin cho tôm) K-WE và EHP ROY (nhập khẩu trực tiếp Hàn Quốc) nhằm phòng virus đốm trắng và phòng - trị EHP.
